Gatački kajmak iz mješine zaštitni je znak hercegovačkog kraja, jer ima specifičan ukus zbog načina pripreme i omiljen je među gurmanima i turistima, a sada je na korak od brendiranja geografskog porijekla ovog autohtonog proizvoda.
Na zvaničnom sajtu Evropske unije za zapadni Balkan objavljen je tekst o Udruženju proizvođača gatačkog kajmaka, čime je autohtoni proizvod izašao iz okvira lokalnog i tako načinio važan korak da postane brend.
Prema riječima predsjednice Udruženja proizvođača gatačkog kajmaka Dragane Milović, brendiranje kajmaka značajno je svima na područje te opštine koji se bave stočarstvom. Prednosti su, kaže Milovićeva za “Glas Srpske”, i prepoznatljivost, ali i viša cijena ovog proizvoda na lokalnom i regionalnom nivou.
Naglasila je da je krajem 2021. udruženje osnovano s ciljem zaštite proizvoda, a sve su to prepoznali i u opštini Gacko. Na početku je bilo svega devet članica, a trenutno ih je 25, među kojima ima dosta mladih.
– Udružili smo se da bismo zaštitili gatački kajmak iz mješine. Lani smo razvili projekat, a sada je na redu analiza kajmaka, ali i specifikacija neophodna za brendiranja. Kada je dobijemo i podnesemo zahtjev Agenciji za bezbjednost hrane BiH, onda komisija daje konačan sud. Na dobrom smo putu da do toga i dođemo – rekla je Milovićeva.
Ističe da bi to puno značilo ovom kraju, a najviše proizvođačima.
– Kad se kajmak ocijedi u kacama, tada se stavlja na dozrijevanje u mješini, ovčijoj ili jarećoj, gdje stoji oko dva mjeseca. Dobija specifičnu aromu i žućkastu boju – rekla je Milovićeva. Prema njenim riječima, proizvođači ni sada nemaju problema sa plasmanom na tržištu, a brendiranje će dovesti do šire prepoznatljivosti i van okvira Srpske i regiona.
– Svoje proizvode prodajemo ugostiteljima u regionu, tu su i stalni kupci koji proizvođačima dolaze kući po kajmak, a cilj je da bude zastupljen i na većim tržištima. Žene iz udruženja prošle su radionice i obuke u okviru Regionalnog programa lokalne demokratije na zapadnom Balkanu 2, a tu smo prošli i pripremu za proces brendiranja gatačkog kajmaka – rekla je Milovićeva.
Načelnik opštine Gacko Ognjen Milinković rekao je za “Glas Srpske” da je ta lokalna zajednica bila prepoznatljiva još od vremena Austrougarske po poljoprivredi i stočarstvu koje poslije elektroenergetskog sektora donosi najviše prihoda.
– Poljoprivredna proizvodnja jedan je od naših aduta, a opština Gacko, resorno ministarstvo i Zemljoradnička zadruga Gacko krenuli su prvo u projekat genotipizacije gatačkog govečeta, a onda i brendiranje kajmaka. To je poseban proizvod u kojem uživaju, kako domaće stanovništvo tako i turisti – rekao je Milinković.
Tradicija
Prema riječima Ognjena Milinkovića, Gacko je i do sada bilo prepoznatljivo po mliječnim proizvodima. Ključan je, kaže, kvalitet i način proizvodnje koji se prenosi tradicionalno, s koljena na koljeno prateći sve tehnološke napretke.
– Na ovaj način Gacko će se, zahvaljujući kajmaku, naći na svjetskoj gastronomskoj mapi. Gatački kajmak, po projektima koje radimo, donijeće dodatnu dobit poljoprivrednim proizvođačima – rekao je Milinković.
Miloš Vasiljević/Glas Srpske
