Evropska unija je državama Zapadnog Balkana kroz Investicioni okvir za Zapadni Balkan osigurala 2,1 milijardi eura od čega će BiH dobiti ukupno 724 miliona. Sav novac će ići u Federaciju BiH, a Delegaciju EU u BiH smo pitali zbog čega Republika Srpska nije dobila sredstva.
Osim entiteta Republika Srpska, novac nisu dobile ni Crna Gora i Kosovo.
Razlog što Crna Gora nije dobila novac je, prema riječima glasnogovornice Evropske komisije Ane Pisonero, to što su “projekti ocijenjeni kao preuranjeni ili neprikladni za finansiranje”. Za razliku od njih, komisija uopšte nije htjela ni razmatrati prijedloge Kosova, s obzirom na tešku sigurnosnu situaciju na Kosovu trenutno.
O razlozima zašto entitet Republika Srpska nije dobio novac pitali smo Delegaciju EU odnosno glasnogovornika Ferdinanda Koeniga, koji je naveo da je broj projekata bio mali te da nisu ispunjavali kriterije Evropske komisije.
“EU ostaje posvećena ravnomjernom razvoju cijele Bosne i Hercegovine i želi podržati prosperitet i stabilnost u cijeloj državi. Finansiranje za infrastrukturne projekte u Republici Srpskoj ostaje dostupno i svi projekti poslani na odobrenje se razmatraju po transparentnim kriterijima na osnovu njihove relevantnosti i zrelosti. Za najnoviji investicijski paket u okviru Evropskog investicionog plana za Zapadni Balkan na odobrenje je poslan veoma mali broj projekata iz Republike Srpske, no ni oni nisu ispunili potrebne kriterije za finansiranje”, kazao je za Klix.ba Koenig.
Mnogi su pretpostavili da Republika Srpska nije dobila novac zbog posljednjih zakona koji su usvojeni u NSRS-u kojima se podriva ustavni poredak države, međutim iz Delegacije EU ne navode da je to razlog. Ono što ističu i na šta podsjećaju jeste da je EU prošle godine suspendovala dva projekta u RS-u, upravo zbog izazivanja političke krize.
“Podsjećamo da je u februaru 2022. godine, u odgovoru na političku krizu koju su izazvali čelnici RS-a, Evropska komisija objavila da je finansiranje suspendovano za dva infrastrukturna projekta na Koridoru 5c, vrijedna 600 miliona eura, a čije je finansiranje predviđeno kroz Investicioni okvir za Zapadni Balkan (WBIF)”, naveli su.
Na kraju navode kako ti projekti ne moraju biti zauvijek blokirani ukoliko dođe do smirivanja krize.
“Odluka o suspenziji sredstava iz 2022. godine može biti promijenjena po okončanju političke krize, a EU bi željela vidjeti završen Koridor 5c radi svih građana BiH. Nažalost, nedavna eskalacija situacije od strane predstavnika RS-a slična je modelu aktivnosti koje podrivaju nadležnosti državnog nivoa i institucija što je i dovelo do suspenzije finansiranja dva infrastrukturna projekta prošle godine”, istaknuli su iz Delegacije EU u BiH.
Iako se ni Republika Srpska, ni njen predsjednik Milorad Dodik ne nalaze pod zvaničnim sankcijama Evropske unije s obzirom na to da je za to potreban konsenzus svih članica, zaustavljanje projekata je jedan vid pritiska zbog destruktivnog djelovanja u Bosni i Hercegovini.
Prošle godine je i Njemačka obustavila četiri projekta u RS-u vrijedna 105 miliona eura. Obustavljeni su projekti Rehabilitacije HE Trebinje, faza IV, Rehabilitacija HE Trebinje, faza III, Vjetropark Hrgud i Opskrba otpadne vode Gradiška.
Osim toga, Milorad Dodik i Željka Cvijanović, koji su dvije najvažnije političke figure iz RS-a trenutno, nalaze se pod sankcijama SAD-a i Velike Britanije.
KLIX
