Kroz redovne remonte i projekte modernizacije, Elektroprivreda Republike Srpske kontinuiranim investiranjem u postojeće elektroenergetske objekte nastoji održati nivo pogonske spremnosti i produžiti njihov radni vijek.
Generalni direktor ERS-a Luka Petrović kaže da je politika matičnog preduzeća, uz stabilizaciono-reorganizacioni, usmjerena i na investicioni kolosjek, pri čemu se uz projekte izgradnje novih elektroenergetskih objekata – njih pet na kojima je trenutno angažovana – istovremeno ulaže i u održavanje i osavremenjavanje postojećih.
Kao posebno značajnu, Petrović je izdvojio investiciju u sistem za odsumporavanje dimnih gasova u termoelektrani Ugljevik, vrijednosti 90 miliona evra. Troškovi proizvodnje uvećani ovim ulaganjem, uz odobrenje regulatora, biće dijelom refundirani pokretanjem tarifnog postupka za povećanje cijene struje.
„Nema razloga da to ne kažemo jer je napravljena važna investicija, koja je, vjerujemo, spasila RiTE Ugljevik, a samim tim obezbijedila i opstanak Elektroprivredi Republike Srpske“, istakao je Petrović.
Izvršni direktor za investicije i razvoj u Elektroprivredi Republike Srpske Jovica Vlatković kaže da je uz ovaj sistem u RiTE Ugljevik holding investirao i 9,8 miliona u kupovinu rudnika za ekspoataciju kamenih agregata, prije svega kvalitetnog krečnjaka neophodnog za procese odsumporavanja.
Među najvažnije investicije u postojeće objekte Elektroprivrede RS Vlatković je izdvojio i projekat izmiještanja rijeke Mušnice iz korita, vrijednosti 12,8 miliona KM, kojim će za ekspoataciju biti oslobođen kop uz termoeletranu Gacko – a ovi radovi trebalo bi da budu privedeni kraju u toku ove godine.
Investira se i u hidroenergetska postojenja – a u periodu od 2022. do 2025. godine planiran je i generalni remont u HE Višegrad koji će omogućiti pogonsku spremnost za narednih tridesetak godina.
„Ova uprava je opredijeljena da se posveti investicijama i najveći dio sredstva koje uspijemo da uštedimo ili pribavimo iz kreditnog zaduženja usmjeravaćemo u tom pravcu – jer investicije stvaraju nove vrijednosti, produžuju vijek trajanja i osiguravaju kvalitetan rad i naših energetskih objekata i distibutivne mreže“, kazao je Vlatković.
Hidroelektrane u dobroj pogonskoj spremnosti, termoelektranama potrebna modernizacija
Izvršni direktor za tehničke poslove u ERS-u Goran Vukoje kaže da su hidroelekrane u dobroj pogonskoj spremnosti, sa redovnim i kvalitetno urađenim remontima, dok dvije termoeletrane sistema – u Gacku i Ugljeviku – zahtijevaju ozbiljnije zahvate u modernizaciji, s obzirom na to da su dugo u pogonu i već prekoračile svoj radni vijek od 200 hiljada časova na mreži.
Dodaje da je uprava, na prijedlog generalnog direktora Luke Petrovića, angažovala Mašinski fakultet u Beogradu za analizu i procjenu stanja vitalnih dijelova termoelektrana – kotlova, turbina i turbogenartora, a sve sa ciljem da daju procenu koliki je preostali njihov radni vijek i u kojoj mjeri je umanjena njihova proizvodna efikasnost.
„S tim u vezi, do kraja ove godine očekujemo da nam Mašinski fakultet ponudi tehničko rješenje za povećanje efikasnosti i ekonomsku analizu modernizacije termoelektrana – a mi ćemo da izaberemo najbolji model prema našim finansijskim mogućnostima“, pojasnio je Vukoje.
Uprkos godinama, u prosjeku su naše termoeletrane u pogonu preko 7.000 sati godišnje, a TE Gacko je prošle godine, sa 7.885 sati na mreži, zabilježila i radni rekord od osnivanja.
Za razliku od od RiTE Ugljevik – gdje je dugotrajno abrazivno djelovanje sumpora u gorivu na kotao uzrokovalo 18 neplanskih ispada – Gacko ih je u 2020-oj imalo samo četiri, što je, napominje Vukoje, rezultiralo drugom najboljom godišnjom proizvodnjom u 37 godina rada termoeletrane.
Problem koji prati termoeletrane otkad su počele sa radom je što im je, zbog neusaglašenosti opreme i raspoloživosti goriva, instalisana snaga na pragu manja od projektovane, pri čemu bi, dodaje Vukoje, rješenje za TE Gacko bio sistem za pročišćavanje uglja, koji bi za 10 do 15% povećao njegovu toplotnu vrijednost, a time i instalisanu snagu postrojenja.
Vukoje napominje da termoelektrane, kako bi održale pogonsku raspoloživost, u prosjeku svake četiri godine pristupaju remontu, a svaki je po više osnova ozbiljna investicija za sistem – zbog prekida proizvodnje, angažovanja specijalističkih kuća, nabavke rezervnih dijelova iz inostranstva…
I pored dobre pogonske spremnosti, ostvarene redovnim i kvalitetno urađenim remontima, ulaganja su neophodna i u hidroenergetska postrojenja, a investicije u novu opremu planirane su u hidroelektranama Bočac, Višegrad i Trebinje 1.
„Kod HE Trebinje 1 riječ je o revitazizacija agregata. U toku je evaluacija ponuda koje su prispjele nakon raspisivanja tendera. Očekujemo da radovi počnu 2022. godine, a trebalo bi da traju 12 mjeseci“, kaže Vukoje.
Radi se i na smanjenju distributivnih gubitaka
Govoreći o gubicima na distibutivnoj mreži, Vukoje je istakao da su oni u prošloj godini na nivou pet distribucija iznosili 10,3% i da su neznatno veći o odnosu na godinu prije.
„Oni su, s druge strane, manji su od gubitaka propisanih od strane regulatora, što nam je donijelo benefit od 1,6 miliona KM. Posmatrajući zemlje u regionu, sa našim gubicima električne energije možemo biti zadovoljni. Posljednjih godina uspjeli smo da smanjimo gubitke preko 6%, a jedna od najvažnijih mjera je uvođenje mjernih uređaja za sistem daljinskog učitanja“, kaže Vukoje.
On je kazao da su u zemljama Evropske unije gubici od 4,5% do 6% te da je Elektro-Doboj jedina naša distibucija koja uspijeva da se „uklopi“ u ovaj standard jer su prije drugih, odmah poslije rata, krenuli sa investicijama u mrežu.
Radio Trebinje
