Da li znate koliko dana u mjesecu radite za državu, a koliko za sebe i kuda taj novac odlazi?
Recimo od plate od 2.300 KM, koja se smtra “boljim” primanjem u Republici Srpskoj na poreze i doprinose odlazi 800 KM, tako da radniku ostaje 1500 KM. To nije sve, jer i od tog iznosa (1500) na PDV čija stopa je 17% ode državi dodatnih 255 KM.
Tako radniku od plate koja je znatno veća od minimalca, ali i prosječne plate, ostane oko 1245 KM.
Neko će reći da država koja od građana uzme više od pola primanja, vrati taj iznos kroz zdravstveno, penziono…
Da li je baš, tako ako znamo da su i budžet i fondovi u velikoj dubiozi, a školstvo na izdisaju…
Ekonomista Jelena Trivić u izjavi za BN TV navodeči primjer prosječne plate, koja iznosi 1400 KM je izračunala da državi na dažbine se izdvoji oko 740 maraka,
“Kad već državi dajete više od 50 odsto vrijednosti plate, vi onda očekujete da zauzvrat dobijete i dobro zdravstvo, penzije, kulturne i sportske sadržaje, jer to sve na neki način čini kvalitet života. Kada shvatite koliko dajete državi, koja bi trebalo sav taj novac da kanališe, ali se to ne vraća u onoj mjeri građanima koliko daju”, kazala je Trivićeva.
A nepovjerenje u sistem i nije neko iznenađenje, s obzirom na stotine miliona maraka, koje su iz budžeta Srpske izvučene u privatne džepove.
„Vjerovatno u tom putu vraćanja prema građanima, jedan dio prihoda skreće negdje, na ovaj ili onaj način. Možemo samo tumačiti na razne načine kako se novac iz budžeta isisava.“, kaže Jelena Trivić.
i Saša Aćić iz Unije poslodavaca Republike Sroske na slikovit način je opisao koliko građani daju državi.
“Na neto platu od recimo 100 konvertibilnih maraka, 57 do 58 maraka ide fondovima socijalne sigurnosti, PIU, zdravstvu, za dječju zaštitu i slično. Radi se o vrlo visokom poreskom opterećenju. Jasno je da je to u rangu zemalja u regionu, ali s obzirom na prisustvo neformalne ekonomije koja ide i do 30 odsto, onda je jasno da je to osnovna motivacija, visoka stopa oporezivanja rada, ali i nepovjerenje građana odnosno radnika u sistem socijalne sigurnosti, ali i poreski sistem“, kaže Aćić.
Iz svega ovog se može zaključiti da u jednom mjesecu blizu polovine radnih dana građani rade za državu, a da im to ne bude adekvatno vraćeno, jer je u Republici Srpskoj kvalitet života u padu, plate stoje, cijene skaču… kredite da prežive uzima i Vlada, fondovi zdravstvene ustanove…
S pravom se postavlja pitanje kuda novci odlaze, ali budžet i budžetske institucije svoju likvidnost održavaju stalnim zaduženjem.